
Παρότι η Ιαπωνία λειτουργεί βάσει του Γρηγοριανού ημερολογίου (και ναι, και αυτή η μετάβαση έγινε την εποχή του αυτοκράτορα Μέιτζι), υπάρχουν δύο μεγάλοι τομείς δραστηριότητας, αυτός της οικονομίας και αυτός της εκπαίδευσης που θεωρούν σαν αρχή του έτους τον Απρίλιο αντί για τον Ιανουάριο ή το Σεπτέμβριο αντίστοιχα –παρενθετικά, η Ιαπωνία δεν είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που διαχωρίζει το ημερολογιακό από το οικονομικό έτος, ούτε η μόνη χώρα στον κόσμο που τοποθετεί την αρχή του δεύτερου στην 1η Απριλίου. Και όπως και στις άλλες χώρες που ισχύει αυτό, η επιλογή σχετίζεται με τη γεωργία καθώς και με μια προσπάθεια να μη φορτωθεί παραπάνω η ήδη φορτωμένη τόσο από δουλειές όσο και από εορταστικές προετοιμασίες η περίοδος του τέλους του ημερολογιακού χρόνου. Όπως και να ‘χει, ταυτόχρονα με τους ισολογισμούς και τους προϋπολογισμούς, το ξεκίνημα της νέας επιχειρηματικής χρονιάς σημαδεύεται και από ένα άλλο γεγονός: τις προσλήψεις (συχνά μαζικές) νέων υπαλλήλων και τις μεταθέσεις παλαιότερων. Και βεβαίως από τις αντίστοιχες κοινωνικές εκδηλώσεις καλωσορίσματος και αποχαιρετισμού.
Δεδομένης της πανταχού παρουσίας της εταιρικής στολής (μαύρο/σκούρο μπλε κοστούμι/ταγέρ, ανοιχτόχρωμο πουκάμισο, σκούρα χαμηλά παπούτσια, χαρτοφύλακας) λόγω των εκατομμυρίων σαραρίμαν και όφις-ρέντι (η ιαπωνική εκδοχή του «officelady» ή «γυναίκα-υπάλληλος γραφείου») είναι πολύ πιθανόν να μην εντοπίσει κανείς αμέσως τις ομάδες των «σινιού-σαΐν» (新入社員) που προστίθενται κάθε χρόνο, αυτές τις μέρες στο δυναμικό των εταιρειών. Αν όμως προσέξει λίγο καλύτερα θα δει τα σημάδια: τα ξεκούραστα αλλά αρκετά αμήχανα μάτια, τα ατσαλάκωτα κοστούμια και τις ολοκαίνουριες τσάντες, τη φειδώ στα σχόλια, τους συνεχείς ελέγχους στις κάρτες με τα ονόματα που κρέμονται από το στήθος τους σαν να θέλουν να επιβεβαιώσουν ότι είναι όντως μέλη της Εταιρείας, την προσήλωση στους παλιότερους που τους συνοδεύουν για να τους ξεναγήσουν στις εγκαταστάσεις της και τον ενθουσιασμό με τον οποίο μιλούν μετά για τις εμπειρίες της πρώτης ημέρας ή της πρώτης εβδομάδας.
Κάθε φορά που τους βλέπω μου έρχεται στο νου η εικόνα των νεοσύλλεκτων στο στρατό. Και παρότι μάλλον κάποιοι θα σπεύσουν να πουν ότι οι νεοσύλλεκτοι είναι πολύ πιο φοβισμένοι, η δική μου εντύπωση, ενισχυμένη από τα βλέμματα και από κάποιες από τις συζητήσεις που ακούω στα τρένα –αόρατος όπως όλοι οι ξένοι, γαρ- είναι ότι αρκετοί από τους σινιού-σαΐν έχουν αρχίσει ήδη να βλέπουν τις προεκτάσεις των επιλογών τους και τις προοπτικές τους και αυτό ρίχνει μια αδιόρατη σκιά πάνω στα χαμόγελά τους. Βεβαίως πλέον ανήκουν κάπου (γεγονός που καλύπτει τη σημαντικότερη ίσως ανασφάλεια των Ιαπώνων) και βεβαίως έχει εξασφαλιστεί η οικονομική τους σταθερότητα (στο μέτρο που κάτι τέτοιο ισχύει στην εποχή των «χαμένων δεκαετιών» μετά τη μεγάλη φούσκα της δεκαετίας του 1980) και βεβαίως έχει ξεκινήσει η διαδικασία που θα τους μετατρέψει κάποτε σε «σεμπάι» (先輩, δηλαδή σε «παλιούς») όμως είμαι σχεδόν βέβαιος ότι γενιά που μεγαλώνει ενώ η Ιαπωνία αποπειράται το τρίτο της μεγάλο άνοιγμα στον κόσμο, διερωτάται έστω και επιφανειακά αν αυτά είναι αρκετά… .