Τους πρόσεξα από την πρώτη φορά που πάτησα το πόδι μου στις περιοχές τους –το Νιχονμπάσι, την Κάντα, την Γκίνζα, την Ασακούσα και όλες τις υπόλοιπες περισσότερο ή λιγότερο τουριστικές περιοχές που στο χάρτη του Τόκιο βρίσκονται δεξιά από τα αυτοκρατορικά ανάκτορα- όχι επειδή είμαι ιδιαίτερα παρατηρητικός αλλά επειδή η διαφορά με τους ανθρώπους της περιοχής που ήταν η βάση μου, του Σιντζούκου, ήταν εξόφθαλμη. Όντας ακόμα υποκινούμενος από τα στερεότυπά μου, θεώρησα τη συμπεριφορά τους στα όρια αυτής που θεωρούσα “ιαπωνικής”: ήταν φωνακλάδες, ανοιχτόκαρδοι, γαλαντόμοι μέχρι σπατάλης, σχετικά χαλαροί απέναντι στους κανόνες, συχνά απότομοι στους τρόπους, δουλευταράδες αλλά όχι φανατικοί με τη δουλειά τους, πάντα ψάχνοντας μια ευκαιρία για να διασκεδάσουν και πάντα πρόθυμοι να τονίσουν την καταγωγή τους: “Εντόκο” (江戸ッ子) δηλαδή “παιδιά του Έντο”, της πόλης που από τα τέλη του 19ου αιώνα και μετά μάθαμε να αποκαλούμε “Τόκιο”.
Η ονομασία δεν είναι πολύ παλιά –δεν είναι καν απολύτως σαφής ως προς σε τι αναφέρεται αφού οι πιο σκληροπυρηνικοί θέλουν τους αυθεντικούς Εντόκο να έχουν γεννηθεί γύρω από το Νιχονμπάσι, τον συγκοινωνιακό κόμβο της πόλης (και πρακτικά ολόκληρης της χώρας) και το πρώτο της εμπορικό κέντρο και να έχουν πίσω τους τουλάχιστον δυο γενιές προγόνων επίσης γεννημένων στην ίδια περιοχή του Έντο, ενώ οι πιο διαλλακτικοί είναι διατεθειμένοι να διευρύνουν τα γεωγραφικά όρια στο ευρύτερο σιταμάτσι και να στενέψουν τα χρονικά στην τελευταία γενιά. Είναι σχεδόν βέβαιο πάντως ότι από τον 18ο αιώνα και μετά, η αστική τάξη της ντε φάκτο ιαπωνικής πρωτεύουσας είχε αποκτήσει αρκετά δυνατή υπόσταση ώστε να θέλει να διαχωρίζει τον εαυτό της από τους “γιάμπο” (野暮), τους αγρότες και τους επαρχιώτες σαμουράι και να προβάλλει τις αξίες της, τις αισθητικές και αυτές που διαμόρφωναν τον τρόπο ζωής της.
Το Έντο έγινε Τόκιο και πλέον το ποσοστό των πραγματικών Εντόκο είναι τόσο μικρό που στην πραγματικότητα είναι αμελητέο (αν και κάποιοι υποστηρίζουν ότι ποτέ δεν ήταν μεγάλο ούτως ή άλλως). Όμως όπως έγραψα και παραπάνω, η διαφορά στην αντίληψη και στη συμπεριφορά παραμένει ορατή. Ναι, το στιλ “ίκι” (粋) στο οποίο είχα αναφερθεί και παλιότερα έχει χαθεί μέσα στον κυκεώνα των εναλλασσόμενων μοδών και ναι, η σημερινή κοινωνία έχει καταργήσει τις τάξεις εκείνων των χρόνων καταργώντας μαζί τους και την ανάγκη των αστών να διαφοροποιηθούν από τους ευγενείς και τους σαμουράι, όμως οι πληροφορίες έχουν εγγραφεί στο συλλογικό DNA του ανατολικού Τόκιο και οι σημερινοί κάτοικοί του τις πραγματώνουν σχεδόν σε κάθε διάσταση της ζωής τους έστω και με κάπως διαφορετικά εξωτερικά χαρακτηριστικά. Και επιμένουν να χρησιμοποιούν για τον εαυτό τους την ίδια λέξη –Εντόκο- φορώντας την σαν παράσημο και θεωρώντας, μάλλον δίκαια, ότι αυτοί είναι οι φύλακες της ψυχής της μητρόπολης.
