Μεταξύ των πολλών ιδιομορφιών που έχει το Τόκιο σε σχέση με τις υπόλοιπες μητροπόλεις με τις οποίες συνήθως κατατάσσεται είναι η απουσία ενός απολύτως καθοριστικού οροσήμου όπως το Μπιγκ Μπεν, ο Πύργος του Άιφελ ή το Άγαλμα της Ελευθερίας. Και παρότι αρχικά αυτό προκαλεί έκπληξη, αν δει κανείς την εξέλιξή του θα συνειδητοποιήσει ότι παρά τον υπερπληθυσμό του, ήδη από τον 18o αιώνα, στην πραγματικότητα δεν είχε ποτέ την αίσθηση της πόλης αλλά την αίσθηση του αθροίσματος χωριών, γεγονός απολύτως λογικό αφού αυτό ακριβώς ήταν. Ακόμα και σήμερα, πολλοί λένε ότι «πηγαίνουν» στο Τόκιο αλλά ελάχιστοι ότι «ζουν» ή «δουλεύουν» εκεί –τις περισσότερες φορές θα αναφερθούν σε συγκεκριμένες περιοχές: στο Σιντζούκου, το Σίνμπασι, το Ουένο, την Ασακούσα ή κάποιες από τις νεώτερες όπως η Σιμοκιταζάουα ή το Κιτσιότζι.
Η αγωνία των ιαπώνων για ένα τέτοιο ορόσημο είναι από μια μεριά αστεία και από την άλλη συγκινητική: αστεία επειδή στην πραγματικότητα μια πόλη δε χρειάζεται ένα διεθνώς αναγνωρίσιμο ορόσημο και συγκινητική γιατί δείχνει μια απέλπιδα προσπάθεια να προσεγγίσουν τον τρόπο που σκέφτονται οι «ξένοι» (συλλήβδην). Έγινε δε εμφανές ότι πρόκειται για αγωνία όταν ξεκίνησε η συζήτηση για το περιβόητο σχέδιο «Sky Tree», έναν ατσάλινο πύργο ύψους 634 μέτρων στην ανατολική πλευρά του ποταμού Σουμίντα, στην περιοχή που λέγεται Οσιάγκε και που βρίσκεται σχεδόν απέναντι από την Ασακούσα –ακόμα και σε μια χώρα στην οποία καταγράφονται σχεδόν υστερικά τα πάντα, αμφιβάλλω αν υπάρχει οποιοδήποτε έργο που να έχει καταγραφεί με περισσότερες λεπτομέρειες και που κάθε μια από τις λεπτομέρειες αυτές να έχει προβληθεί περισσότερο. Ήδη από το 2009 που ξεκίνησε το στήσιμό του, το Sky Tree έμοιαζε να υπόσχεται στους ιάπωνες ένα όνειρο.
Μάλλον συμπτωματικά παρά από πρόθεση, παρακολούθησα σχεδόν όλο του το στήσιμο, την ολοκλήρωσή του (η οποία έγινε την εβδομάδα που ακολούθησε το μεγάλο σεισμό της 3ης Μαρτίου του 2011) και τα εγκαίνιά του σχεδόν ένα χρόνο μετά, το Μάιο του 2012. Και παρότι δεν μπορώ παρά να εντυπωσιαστώ από το μέγεθός του ή από μια τεχνογνωσία που αισθάνεται αρκετά ασφαλής με τον εαυτό της ώστε να στήσει τον ψηλότερο τηλεοπτικό πύργο στον κόσμο (η βασική λειτουργία –ή μήπως δικαιολογία;- του Sky Tree είναι αυτή των τηλεοπτικών μεταδόσεων) στο σημείο που μια αρκετά σημαντική μερίδα σεισμολόγων υποστηρίζει ότι θα είναι το επίκεντρο ενός σεισμού ακόμα μεγαλύτερου από αυτόν του 2011, εξακολουθεί να μου διαφεύγει ο λόγος που οι ιάπωνες ενθουσιάζονται τόσο πολύ μαζί του. Θα ήθελα να πιστεύω ότι βαθιά μέσα τους το αισθάνονται σαν ένα σύμβολο αντικομφορμισμού αλλά φοβάμαι ότι αυτό απλώς δείχνει πόσο ανεπαρκής είναι ακόμα η κατανόησή μου γι αυτούς.
