Κάθε χώρα έχει κάποιο μέρος για να τιμά τους ανθρώπους που για να την υπερασπιστούν έκαναν την ύστατη θυσία που μπορεί να κάνει κανείς∙ ο τόπος αυτός είναι πάντα ιερός με έναν ιδιαίτερο τρόπο και οι πολίτες της χώρας, είτε έχουν συγγενείς που πέθαναν με τη σημαία της στο χέρι είτε όχι, συχνά τον επισκέπτονται και αφιερώνουν στη μνήμη των, συνήθως χιλιάδων, νεκρών που βρίσκονται συμβολικά θαμμένοι εκεί ένα λουλούδι, μια προσευχή ή μια σκέψη. Η Ιαπωνία δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση όμως, όπως συχνά συμβαίνει σ’ αυτή τη χώρα των αντιθέσεων, έχει μια ιστορική και πολιτισμική ιδιομορφία καθώς ο δικός της τέτοιος τόπος (ή για την ακρίβεια, ο πιο γνωστός τέτοιος τόπος), το Γιασουκούνι Τζίντζα (靖国神社) ή «Τέμενος Γιασουκούνι» στο Δήμο Τσιγιόντα του Τόκιο φιλοξενεί και μερικές αμφιλεγόμενες προσωπικότητες: δεκατέσσερις ανθρώπους που δικάστηκαν και καταδικάστηκαν ως εγκληματίες πολέμου στο Διεθνές Στρατοδικείο της Άπω Ανατολής το 1946-1947.
Από το 1979, όταν το γεγονός του «ενταφιασμού» των δεκατεσσάρων «Σόουα Τζούνανσα» (昭和殉難者), των «μαρτύρων της περιόδου Σόουα» αποκαλύφθηκε στα ΜΜΕ (είχε γίνει σε μια μυστική τελετή ένα χρόνο πριν, γεγονός που συνέβαλλε στη δημιουργία εντυπώσεων) το Γιασουκούνι Τζίντζα έχει μετατραπεί σε ένα από τα πιο προβληματικά κομμάτια της εξωτερικής πολιτικής της Ιαπωνίας. Και τα πράγματα χειροτέρεψαν το 1985 όταν ο τότε πρωθυπουργός Γιασουχίρο Νακασόνε επισκέφθηκε επίσημα το τέμενος, δικαιώνοντας στα μάτια της υπόλοιπης Ανατολικής Ασίας τη δράση των κυβερνήσεων της εποχής του «πολέμου του Ειρηνικού», αυτού που ο υπόλοιπος κόσμος αποκαλεί «Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο». Έκτοτε, κάθε επίσκεψη πολιτικού (και δη πρωθυπουργού) στο Γιασουκούνι είναι πηγή για σωρεία οργισμένων δηλώσεων από όλες τις χώρες –και δεν είναι λίγες- που στο διάστημα 1926-1945 βρέθηκαν αντιμέτωπες με την Ιαπωνία.
Βρέθηκα στο Γιασουκούνι ένα καυτό μεσημέρι του Ιουλίου με τα τζιτζίκια να ξεφωνίζουν υστερικά στα δέντρα του πάρκου που περιβάλλει το τέμενος, το πολεμικό μουσείο Γιούσουκαν με τη δική του εκδοχή για τα γεγονότα της επίμαχης περιόδου και τα μνημεία αφιερωμένα στις χήρες και τα ορφανά του πολέμου, στους πιλότους καμικάζι, στους στρατιώτες, στα άλογα, τα ταχυδρομικά περιστέρια και τα σκυλιά που έδωσαν τη ζωή τους για την Ιαπωνία. Οι επισκέπτες ήταν λίγοι –σκληροπυρηνικοί εθνικιστές, περαστικά ζευγαράκια που μπήκαν για να δροσιστούν, σαραρίμαν που ασφυκτιούσαν μέσα στα κοστούμια και τις γραβάτες τους και κάποιοι ηλικιωμένοι που είχαν προσωπικούς λόγους να βρίσκονται εκεί- οι πωλητές στους πάγκους με τα σουβενίρ κουτσομπόλευαν πίνοντας κρύο καφέ και ο πατέρας του σύγχρονου ιαπωνικού στρατού Ομούρα Μασουτζίρο (1824-1969) ατένιζε από το βάθρο του το Τόκιο. Η γαλήνη ήταν υποβλητική…
