Ανάμεσα στους τόσους ανθρώπους που είχα την τύχη να γνωρίσω, ελάχιστοι ξέρουν κατά που πέφτει η Ελλάδα. Και όσοι ξέρουν, ίσως την ξέρουν μόνο από τη Σαντορίνη και το γιαούρτι. Σχετικά καλές πιθανότητες δημοφιλίας έχουν και οι θεοί και ήρωες της αρχαίας Ελλάδας, είτε πρόκειται για τους αστερισμούς των ζωδίων είτε για τους φανταχτερούς 300 του Zach Snyder. Κάπως έτσι προέκυψε μια έκθεση στο κέντρο του Τόκιο με τα έργα 4 καλλιτεχνών εμπνευσμένων από την ελληνική μυθολογία.
H έκθεση έλαβε χώρα στο εμπορικό κέντρο Marui (με το χαρακτηριστικό λογότυπο ΟΙΟΙ) στην περιοχή του Γιουράκουτσο, δίπλα στην Γκίνζα, και είχε τίτλο “Κιραμέκι νο Γκιρίσα Φέστα”, δηλαδή “αστραφτερή γιορτή της Ελλάδας”. Για 10 μέρες στο τέλος του Μάρτη (18-28 Μαρτίου), στον τελευταίο όροφο του εμπορικού κέντρου μπορούσε κανείς με δωρεάν είσοδο να δει (αλλά και να αγοράσει) τα έργα τεσσάρων καλλιτεχνών με εντελώς διαφορετική τεχνοτροπία και μέσα. Εγώ επισκέφτηκα την έκθεση την τελευταία μέρα, καθώς ήταν προγραμματισμένη συζήτηση με 2 εξ αυτών, των Μασασούκε Τσίμπα και Ριούτζι Φουτζίι. Οι άλλοι δύο που εξέθεσαν τα έργα τους ήταν οι Γιοσικάζου Γιασουχίκο και Τσουγιόσι Ναγκάνο. Ας τους πάρουμε λοιπόν με τη σειρά.
Ο Γιοσικάζου Γιασουχίκο είναι γνωστός για το έργο τους στα μάνγκα κόμικ και ειδικότερα το Gundam. Έχει δουλέψει στις παραγωγές ενός από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του ιαπωνικού σχεδίου, του Οσάμου Τεζούκα. Στη συγκεκριμένη έκθεση συμμετείχε με τη σειρά μάνγκα Arion, ένα από τα πρώτα του έργα το μακρινό 1980, εμπνευσμένη μεν από αρχαιοελληνικούς ήρωες, αλλά με πρωτότυπη ιστορία. Ο πρωταγωνιστής είναι βασισμένος στον Αρίωνα, τον γιο της θεάς Δήμητρας και περιγράφει την πάλη μεταξύ των διαδοχικών γενεών των θεών. Η σειρά εκτός από κόμικ, μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση ως animation, αλλά και ως παιχνίδι ASCII. Τα έργα του Γιασουχίκο σχετικά με τον Αρίωνα υπάρχουν συγκεντρωμένα εδώ. Στην έκθεση υπήρχαν συλλεκτικοί τόμοι με τις πρώτες εκδόσεις του κόμικ, αλλά και χειροποίητες διαφημιστικές αφίσες από την εποχή της πρώτης προβολής. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι τα έντονα κόκκινα χρώματα, που αφήνουν μια πικρή γεύση καταστροφής και απόγνωσης.
Ο Τσουγιόσι Ναγκάνο ασχολείται κυρίως με σχέδιο για ηλεκτρονικά παιχνίδια, ενώ έχει σχεδιάσει και εξώφυλλα για ιαπωνικές εκδόσεις των Star Wars. Συμμετείχε στην έκθεση με πίνακες που απεικόνιζαν κυρίως γυναίκες, τις περισσότερες φορές Ελληνίδες θεές όπως η Αθηνά και οι Νύμφες, αλλά ενδιάμεσα υπήρχαν και σκόρπιες σκανδιναβικές Βαλκυρίες. Το στυλ του ήταν γενικά καθαρό και φωτεινό, με παλ χρώματα.
O Ριούτζι Φουτζίι είναι κατά βάση ένας σχεδιαστής μάνγκα με μεγάλο πάθος για την αστροπαρατήρηση. Μάλιστα, κάνει σκίτσα για ένα περιοδικό με θέμα τα αστέρια και τον νυχτερινό ουρανό, το Hoshi Navi. Έχει ταξιδέψει σε πολλά μέρη του κόσμου κυνηγώντας σπάνια ουράνια φαινόμενα και εκλείψεις. Ήταν ομιλητής με θέμα τους αστερισμούς και το πώς προέκυψαν τα ονόματα και τα σχήματά τους από τους ελληνικούς μύθους. Εξήγησε όλη την ιστορία του Ωρίωνα και της Αρτέμιδος, ζωγραφίζοντας το βαρβαράνθρωπο με όλα του τα αστέρια. Το στυλ ζωγραφικής του είναι πολύ πιο “παιδικό”, ενώ χρησιμοποιεί πολύ έντονα το κίτρινο χρώμα και ασυμμετρίες. Περισσότερα στοιχεία γι’ αυτόν υπάρχουν εδώ.
Ο σταρ της βραδιάς δεν ήταν άλλος από τον Μασασούκε Τσίμπα. Τα έργα του καταλάμβαναν τον περισσότερο χώρο στην έκθεση, από πίνακες μέχρι κουτιά, μαξιλάρια και τσαντάκια. Είναι παλιάς σχολής, εκπρόσωπος της art nuveau και art deco και έχει φτιάξει τη δική του τεχνοτροπία σε στυλ μωσαϊκού που μοιάζει με maki-e (διακόσμηση λάκας με πασπάλισμα σκόνης). Τα έργα του έχουν πολύ λεπτομέρεια και λεπτοδουλειά στην κατασκευή, το οποίο είναι εμφανές στο τελικό προϊόν. Μεγάλη στιγμή στην καριέρα του ήταν η συμμετοχή του με έργα στις εκδηλώσεις των 100 χρόνων ελληνο-ιαπωνικής φιλίας. Κάποια από τα έργα του είναι εκτυπώσεις πάνω σε ύφασμα ή λεπτά φύλλα χρυσού της Καναζάβα, ενώ έχει σχεδιάσει και μία μοναδική ζώνη όμπι για κιμονό με τη Γαία αξίας 10.000 δολλαρίων. Περισσότερα για τον Τσίμπα, που υπογράφει στα ελληνικά ως ‘Μασασούκε Τσίβα’, θα βρείτε εδώ. Στo πλαίσιo της έκθεσης είχε επίσης ετοιμάσει ένα μακρύ γενεαλογικό δέντρων των Ελλήνων θεών και ηρώων με τα ονόματα τους γραμμένα στα ελληνικά και ιαπωνικά, ακόμα και με επεξηγήσεις για αβέβαιες συγγένειες.
Οι πληροφορίες που σας ανέφερα είναι από τη συζήτησή μου με τον κύριο Ίντα του Art Force 21. Αν και ντροπαλός, μόλις αντιλήφθηκε ότι καταλαβαίνω Ιαπωνικά, μου εξήγησε με ενθουσιασμό κάθε κομμάτι της έκθεσης. Τον ίδιο ενθουσιασμό είχε και η Μιγιούκι Νογκούτσι, σχεδιάστρια κοσμημάτων ως Myu, η οποία αντλεί έμπνευση από το λευκό και το γαλάζιο της Ελλάδας. Γενικά, απ’ ότι κατάλαβα, οι περισσότεροι Ιάπωνες δε γνωρίζουν πολλά για τη σύγχρονη Ελλάδα, όμως γνωρίζουν αρκετά για τους μύθους και τις ιστορίες της αρχαιότητας. Ο μεγάλος αριθμός φαν της ελληνικής μυθολογίας οδηγεί και σε αντίστοιχο ενδιαφέρον ώστε καλλιτέχνες να παράγουν διαφορετικού τύπου έργα, είτε κόμικ και βιβλία, είτε πίνακες και μπιμπελό με θέμα τους αρχαίους θεούς. Μπορεί να μην είναι πάντα πιστοί στο πώς αποδίδουν τα νοήματα των μύθων, πάντως σίγουρα η προσέγγισή τους, ως ανθρώπων που έμαθαν τους ελληνικούς μύθους από δεύτερο χέρι σε μεγαλύτερη ηλικία, έχει τη φρεσκάδα της.
Η επίσκεψή μου στην έκθεση συνέπεσε με την επίσκεψη του Πρέσβη της Ελλάδας στο Τόκιο κου Κωνσταντίνου Κακιούση και της συζύγου του κας Ιωάννας-Χαρίκλειας Γιαννακάρου.
