Τα ιαπωνικά λαϊκά πανηγύρια (ματσούρι) τα ερωτεύτηκα από τη στιγμή που είδα το πρώτο από κοντά. Πρώτα απ’ όλα είναι τα χρώματα των ρούχων: λαμπερά φωτεινά και πάμπολλα, το ακριβώς αντίθετο από τα φυσιολογικά καθημερινά ιαπωνικά ρούχα (εννοώ τα σκούρα κοστούμια που φορούν υποχρεωτικά τόσο οι άντρες και οι γυναίκες που εργάζονται στις διάφορες εταιρείες, τη στολή των «σαραρίμαν» και των «όφις λέιντι»). Κι ύστερα, το στιλ των ρούχων: σχεδόν πάντα συνδέονται με την περίοδο Έντο, τη φάση της ιαπωνικής ιστορίας που συμπαθώ περισσότερο και για την οποία έχω το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Κεφαλομάντηλα χατσιμάκι, πλατιά ζωνάρια όμπι, κάλτσες τάμπι, σανδάλια ουάρατζι, σακάκια χάντεν στολισμένα με θυρεούς και σύμβολα διαφόρων συντεχνιών και γειτονιών, περιζώματα φουντόσι στους γλουτούς και διάφορα αξεσουάρ όπως βεντάλιες και καπνοσακούλες –όλα πράγματα που παραπέμπουν σε μια εποχή που έχει περάσει προ πολλού αλλά που παραμένει παρούσα.
Επίσης είναι η μουσική: κυρίως τύμπανα και φλογέρες με κάποιο σαμισέν πού και πού να χτυπάνε παμπάλαιους ρυθμούς για να εμψυχώνουν αυτούς που κουβαλούν τα φορητά τεμένη (ομικόσι), την ψυχή των περισσότερων ματσούρι, και να τους βοηθήσουν να μεταφέρουν τα, μερικά φορές απίστευτα βαριά αυτά αντικείμενα μέσα στους στενούς δρόμους των πόλεων ή των χωριών. Και είναι και τα ίδια τα ομικόσι, ταυτόχρονα σεμνά και φανταχτερά, διακοσμημένα με χρυσούς φοίνικες και δράκους, με καθρέφτες και τελετουργικά σκοινιά (σιμενάουα) και χαρτιά σε σχήμα αστραπής (σίντε)· το ότι πολλά ματσούρι σχετίζονται με το βουδισμό δε σημαίνει ότι το Σίντο δεν έχει θέση σ’ αυτά. Τουλάχιστον όχι σύμφωνα με το μοναδικό ανακάτεμα πίστεων και δοξασιών που ονομάζεται «ιαπωνική θρησκεία».
Πάνω απ’ όλα όμως, είναι η αίσθηση της ομοψυχίας που δένει τόσο τα μέλη των ομάδων του ματσούρι μεταξύ τους όσο και τις κοινότητες στο σύνολό τους· μιας ομοψυχίας που εκφράζεται δυνατά, μεθυσμένα και γελαστά, αψηφώντας και καταρρίπτοντας εντελώς την εικόνα των ιαπώνων ως ενός λαού σοβαρού στα όρια της κατήφειας. Στα ματσούρι οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι τραγουδούν, χορεύουν και τρέχουν μισόγυμνοι στους δρόμους, σπρώχνονται και τραβολογιούνται, αστειεύονται, πίνουν, τρώνε και κουβαλούν στους ώμους τους τα πνεύματα που τους προστατεύουν, από το ναό ή το τέμενος και ξανά πίσω, ελπίζοντας ότι τα πνεύματα αυτά θα τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής. Αυτό, ωστόσο, από το οποίο αντλούν τη δύναμη δεν είναι το πνεύμα που κατοικεί μέσα στο ομικόσι αλλά το ομαδικό πνεύμα που δυναμώνει με κάθε ματσούρι.
ΥΓ: Η εικόνα είναι από το Σάντζα Ματσούρι στην Ασακούσα, πιθανότατα το μεγαλύτερο ματσούρι του Τόκιο.
