Η Φουγιούμι Σακαμότο είναι ίσως η πιο σπουδαία σύγχρονη τραγουδίστρια της μουσικής Ένκα της Ιαπωνίας. Στην εικοσάχρονη πορεία της έχει βάλει τη δική της σφραγίδα στο «ένκα», το “τραγούδι της καρδιάς της Ιαπωνίας” ανανεώνοντας το με τη σπάνια φωνή της και τον ξεχωριστό τρόπο που ερμηνεύει τα τραγούδια της. Μία σπουδαία καλλιτέχνις που είχαμε την τιμή να μας μιλήσει αποκλειστικά στο GreeceJapan.com για τη μουσική Ένκα, την ίδια και την καριέρα της.
Η Φουγιούμι Σακαμότο είναι ίσως η πιο σπουδαία σύγχρονη τραγουδίστρια της μουσικής Ένκα της Ιαπωνίας. Στην εικοσάχρονη πορεία της έχει βάλει τη δική της σφραγίδα στο «ένκα», το “τραγούδι της καρδιάς της Ιαπωνίας” ανανεώνοντας το με τη σπάνια φωνή της και τον ξεχωριστό τρόπο που ερμηνεύει τα τραγούδια της. Μία σπουδαία καλλιτέχνις που είχαμε την τιμή να μας μιλήσει αποκλειστικά στο GreeceJapan.com για τη μουσική Ένκα, την ίδια και την καριέρα της.Συνέντευξη: Τζούνκο Ναγκάτα (永田純子)
Σας ευχαριστούμε πολύ γι’αυτήν τη συνέντευξη. Πως θα εξηγούσατε τι είναι τα ένκα;
Στην Γαλλία υπάρχει το chanson, στην Αμερική υπάρχει η country, ας πούμε ότι είναι η country μουσική της Ιαπωνίας. Όμως παλαιότερα υπήρχαν τα minyo και rokyoku, γενικότερα ήταν τραγούδια στενά δεμένα με την καθημερινή ζωή. Όσον αφορά το ένκα, σήμερα έχει μεγάλη θεματολογία που είναι δύσκολο να το εξηγήσουμε με λίγα λόγια. Για παράδειγμα, τα minyo γεννήθηκαν από τις φωνές που έβγαζαν οι άνθρωποι για να κρατούν το ρυθμό κατά την διάρκεια της δουλειάς. Την ίδια λειτουργία είχαν και τα τύμπανα «τάικο». Η λέξη ένκα γεννήθηκε από τους ένκα-σι, οι οποίοι τραγουδούσαν σατιρικά τραγούδια στους δρόμους υπό τη συνοδεία βιολιών. Με τον καιρό άρχισαν να τραγουδούν για τον έρωτα και άλλα επίκαιρα θέματα της εποχής. Λέγεται ένκα, ωστόσο θα μπορούσε να ονομάζεται «τραγούδι της εποχής». Σήμερα οι ξένοι θεωρούν πως η τραγουδίστρια ένκα πρέπει να φορά κιμονό, όπως φοράω εγώ, να χρησιμοποιεί συγκεκριμένο μέλισμα, κλπ. Χαρακτηρίζουμε πολύ λεπτομερειακά τα είδη μουσικής, όμως παλιά δεν υπήρχε ο όρος «τραγουδιστής ένκα». Σήμερα λεγόμαστε τραγουδιστές ένκα, ενώ πριν από 30 χρόνια ήμασταν απλώς τραγουδιστές της εποχής. Ούτως ή άλλως, πιστεύω ότι το ένκα είναι μουσική που βγαίνει μέσα από την καθημερινή ζωή.
Αν όπως λέτε, το ένκα θεωρείται τραγούδι στενά συνδεδεμένο με την καθημερινή ζωή, δεν φαίνεται παράξενο ο τραγουδιστής να φορά κιμονό, αφού σήμερα το κιμονό δεν είναι καθημερινό ένδυμα;
Την περίοδο των πρώτων μου εμφανίσεων αρκετές συναδέλφισσές μου φορούσαν κιμονό, ωστόσο πολλές μεγαλύτερες στην ηλικία τραγουδίστριες φορούσαν δυτικά ρούχα γιατί η μόδα στην εποχής τους ήταν η αντιγραφή της Δύσης ενώ στη γενιά μου η τάση ήταν η διατήρηση της ιαπωνικής παράδοσης, εξ’ ου και τα κιμονό. Υπάρχουν όμως και σήμερα τραγουδίστριες ένκα που φορούν ευρωπαϊκά ρούχα. Τελικά φοράμε αυτό που μας κολακεύει περισσότερο.
Ποιο ήταν το κίνητρο για την ενασχόλησή σας με το ένκα και όχι με άλλο είδος μουσικής;
Δέχθηκα μεγάλη επιρροή από τον παππού μου, στον οποίο άρεσε πάρα πολύ το τραγούδι και το θέατρο. Επίσης στο οικογενειακό μου περιβάλλον από πολύ μικρή ηλικία άκουγα τις επιτυχίες της εποχής που ήταν ένκα και όχι κλασική μουσική, και έτσι μεγάλωσα κι εγώ τραγουδώντας αυτά τα τραγούδια. Σε ηλικία περίπου 10 ετών άκουσα ένα τραγούδι που ονομάζεται Tsugaru kaikyoo fuyu geshiki σε στίχους του Yiu Aku και μουσική του Takashi Miki. Τραγουδούσε η Sayuri Ishikawa (1). Αυτή ήταν η μεγαλύτερη έμπνευση για μένα και θέλησα να γίνω σαν τη Sayuri. Επομένως, η επιρροή που δέχθηκα από το περιβάλλον μου ήταν πολύ σημαντική.
Από τα τραγούδια που έχετε ακούσει μέχρι τώρα αυτό που σας έχει εντυπωσιάσει περισσότερο είναι τοTsugaru Kaikyoo Fuyu Geshiki;
Ναι, πράγματι, επειδή είναι και ο πρώτος δίσκος που αγόρασα στα παιδικά μου χρόνια.
Αν δεν είχατε γίνει τραγουδίστρια, τι θα είχατε γίνει;
Μάλλον θα είχα παντρευτεί, θα γινόμουν μια συνηθισμένη νοικοκυρά, με 2 η 3 παιδιά. Τώρα όμως δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου παρά μόνο τραγουδίστρια.
Έχετε συνεργαστεί με διαφόρους καλλιτέχνες εκτός της μουσικής ένκα. Ποιά είναι η άποψή σας για συνεργασίες με καλλιτέχνες από άλλα είδη τραγουδιού;
Όποτε συνεργάζομαι με καλλιτέχνες από άλλα είδη, επιβεβαιώνω ξανά το στυλ μου-αυτό με το κιμονό και ως τραγουδίστρια του ένκα. Ο κ. Κiyoshiro έδειξε ενδιαφέρον για αυτό το στυλ που αντιπροσωπεύω. Γι’ αυτό όταν συνεργάζομαι με ανθρώπους από άλλα είδη αισθάνομαι την υποχρέωση να είμαι τραγουδίστρια ένκα.
Έχει διαφορά όταν τραγουδάτε με μουσικούς της ένκα ή άλλου είδους μουσικής;
Η λέξη μουσική στα ιαπωνικά σημαίνει ψυχαγωγία μέσω ήχων. Όταν τραγουδώ ένκα ντυμένη με κιμονό, υποδύομαι κατά κάποιον τρόπο την Sakamoto Fuyumi. Όταν όμως συνεργάζομαι με άλλους μουσικούς, φυσικά αισθάνομαι έντονα ότι συμμετέχω σε κάτι ως τραγουδίστρια ένκα, όμως αισθάνομαι κατά μεγάλο μέρος και ότι διασκεδάζω με τους ήχους και την μουσική. Δεν αισθάνομαι τόσο πολύ ότι εργάζομαι. Όταν εργάζομαι στο είδος μου πρέπει να πάρω συγκεκριμένες αποφάσεις για το πώς θα εκτελέσω ένα τραγούδι, γι’αυτό και όταν δουλεύω με καλλιτέχνες από διαφορετικά είδη πραγματικά το διασκεδάζω.
Τι άλλο είδος μουσικής ακούτε εκτός από ένκα;
Στο αυτοκίνητο καμμιά φορά ακούω ραδιοφωνικούς σταθμούς με διάφορα είδη μουσικής, αλλά δεν συμβαίνει από μόνη μου να αγοράσω CD κάποιου καλλιτέχνη.
Όταν έχετε ελεύθερο χρόνο, πηγαίνετε σε συναυλίες;
Όταν ήμουν νέα βέβαια πήγαινα. Π.χ. όταν ήμουν φοιτήτρια είχα αγοράσει και το CD του Michael Jackson που ήταν της μόδας τότε και προσπαθούσα να τον μιμηθώ, όμως τώρα δεν έχω την ευκαιρία. Καθ’οδόν για τις συναυλίες μου, στο τραίνο ή το αεροπλάνο, πάντα μελετώ τα τραγούδια μου. Επομένως για καθαρή διασκέδαση δεν ακούω μουσική και μόνο κατά τις μετακινήσεις μου με το αυτοκίνητο ακούω τις επιτυχίες.
Aπό τις σύγχρονες επιτυχίες υπάρχει κάποιο τραγούδι που να σας έχει μείνει, να σας έχει εντυπωσιάσει;
Όχι τόσο πρόσφατα, αλλά σήμερα υπάρχουν πάρα πολλοί καλοί νέοι τραγουδιστές και τραγουδίστριες. Μου έχει κάνει εντύπωση η Ayaka (2). Η φωνή της ήταν τόσο εντυπωσιακή, δεν πίστευα ότι ήταν κάτω από είκοσι ετών. Βέβαια, τα θέματά της διαφέρουν από αυτά της γενιάς μου και υπάρχουν σημεία που δεν μπορώ να κατανοήσω, παρ’όλα αυτά η φωνή της είναι καταπληκτική. Επίσης τελευταία αγόρασα ένα CD του Yozorano Muko, το οποίο είναι παραγωγή του Suga Shikao (3).
Έχετε δώσει ποτέ συναυλία εκτός Ιαπωνίας και ποιές ήταν οι διαφορές σε σύγκριση με την Ιαπωνία;
Μέχρι τώρα έχω δώσει συναυλίες στην Βραζιλία, στο Λος Άντζελες και το Σαν Φρανσίσκο. Κυρίως οι συναυλίες μου ήταν για τους Ιάπωνες που μένουν εκεί, αλλά φυσικά υπήρχαν και ντόπιοι. Αυτοί οι άνθρωποι, παρ’όλο που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα, μετά από την συναυλία μου έστειλαν γράμματα θαυμασμού. Γι’ αυτό αισθάνθηκα ότι, ακόμα και αν δεν καταλάβαιναν τη γλώσσα, κατάφερα να τους μεταδώσω την ψυχή μου και αυτό μου έδωσε μεγάλη χαρά.
Τι διαφορές νιώθετε μεταξύ των συναυλιών στην Ιαπωνία σε σύγκριση με αυτές του εξωτερικού;
Όταν πρόκειται για συναυλία στο εξωτερικό, το κοινό αισθάνεται μία νοσταλγία και ζεστασιά για την Ιαπωνία. Έτσι, με κάθε τραγούδι, με κάθε λέξη δημιουργείται μία πολύ δυνατή ατμόσφαιρα. Στην περίπτωση της Ιαπωνίας, είναι πιο εύκολο να πάει κάποιος σε συναυλία μου.
Στην Ιαπωνία μπορεί κάποιοι να σκεφτούν ότι δεν χρειάζεται απαραίτητα να πάνε στην συναυλία, αφού μπορούν να αγοράσουν τα cd.
Στις ξένες χώρες ο κόσμος προσέχει πιο συνειδητά την κάθε λέξη των τραγουδιών και ορισμένοι μάλιστα δακρύζουν ακούγοντας τη μουσική. Επίσης, η τρίτη και τέταρτη γενιά Ιαπώνων (μεταναστών) μπορεί να μην καταλαβαίνει πια την ιαπωνική γλώσσα, όμως στις φλέβες τους ρέει ιαπωνικό αίμα και όταν ακούν τους ήχους των ιαπωνικών τυμπάνων και το ηχόχρωμα των σακουχάτσι νιώθουν ενθουσιασμό και νοσταλγία. Είναι απερίγραπτη η χαρά τους…αφού κι εγώ νιώθω τόσο μεγάλη συγκίνηση που μου έρχεται να δακρύσω. 
Έχετε επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα;
Δυστυχώς όχι, ούτε ιδιωτικά.
Εάν τραγουδούσατε στην Ελλάδα ποια τραγούδια σας θα επιλέγατε;
Θα επέλεγα το Yozakura Oshichi σε στίχους του Amari Hayashi και μουσική Takashi Miki, που γράφτηκε τον Σεπτέμβριο του 1994. Ο λόγος είναι ότι το τραγούδι αυτό αναφέρεται στις κερασιές, που είναι το σύμβολο της Ιαπωνίας. Θα ήθελα να φορέσω κιμονό με κερασιές, για να τραγουδήσω αυτό το τραγούδι.
Τι γνώμη έχετε για το ένκα από εδώ και πέρα; Σήμερα που κατακλυζόμαστε από τόσα είδη μουσικής, θα συνεχίσει να γίνεται αποδεκτό από τον κόσμο;
Νομίζω πως θα συνεχίσει, απλώς ένας λόγος για τον οποίο δεν σημειώνει μεγάλες πωλήσεις είναι ότι για τους ηλικιωμένους, όπως είναι οι περισσότεροι ακροατές του ένκα, είναι δύσκολο να επισκεφτούν αυτά τα νεανικά δισκοπωλεία. Πράγματι στο χώρο των συναυλιών οι πωλήσεις είναι καλές. Γι’αυτό θα επιθυμούσα να υπάρχουν καταστήματα με CD πιο κοντά στις ηλικίες που ακούνε ένκα. Σήμερα στα δισκοπωλεία είναι δύσκολο να βρούμε CD ένκα, πρέπει να κάνουμε παραγγελία. Πάντως, αν και οι πωλήσεις δύσκολα θα ανέβουν, πιστεύω πως το ένκα δεν θα χαθεί.
Πείτε μας λίγα λόγια για το μεγάλο σας δάσκαλο τον Kosho Inomata (4)
Ήταν ένας πολύ γενναιόδωροςς άνθρωπος. Ήταν μαθητής του Masao Koga (1904-1978) και επεξεργάστηκε τις παρτιτούρες του αγαπημένου του δασκάλου. Είχε στοιχεία ευαίσθητα και τολμηρά, αρρενωπά και θηλυκά, όντως είχε πολύ υλικό μέσα του, γι’αυτο έγραφε πολύ δραματικές μελωδίες.
Κατά τη γνώμη μου η διαφορά του Inomata με άλλους μουσικούς, ακόμα και αν δεν έχει στίχους, είναι ότι η ζωή του μοιάζει με μυθιστόρημα.
Πράγματι, αγαπούσε το ποτό, ήταν τολμηρός… Είχε και τις αυτοκαταστροφικές στιγμές του, ωστόσο είχε και μία πολύ γλυκιά και αγαπητή πλευρά. Ήταν αγαπητός και από τους μεγαλύτερους και από τους μικρότερους και από τους άντρες και από τις γυναίκες. Ήταν ένας πολύ καλός δάσκαλος.
Πως περνάτε τις ελεύθερες ώρες σας, όταν δεν εργάζεστε;
Μου αρέσει να παίζω γκολφ και να χαλαρώνω σε ιαματικές πηγές (όνσεν). Έχω επισκεφτεί πολλά όνσεν στην Ιαπωνία, όμως τώρα τελευταία πηγαίνω συχνά σε πιο κοντινά σημεία και εντός του Τόκιο.
Ως τραγουδίστρια της ένκα που θέλετε να φθάσετε;
Δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο στόχο. Ήδη είμαι σαράντα ετών και πρώτα από όλα θέλω να έχω ψυχική και σωματική υγεία για να μπορώ να τραγουδήσω καλά. Εκτός από την υγεία θέλω να είμαι σε θέση να συνεχίσω να τραγουδώ με πάθος. Καμία φορά λόγω υπερκόπωσης χάνω την επιθυμία να τραγουδήσω, είναι ανθρώπινο. Αν μπορώ να είμαι καλή στην δουλειά μου, θα είμαι πολύ ευτυχισμένη. Αν τραγουδώντας χωρίς να το καταλάβω φτάσω μέχρι τα εβδομήντα, νομίζω ότι θα έχω ζήσει μία πολύ ευτυχισμένη ζωή.
Θέλετε να πείτε ότι θέλετε θα βελτιωθείτε ως τραγουδίστρια;
Θέλω να διατηρηθώ όπως είμαι, δεν σκοπεύω σε κάτι περισσότερο ή να φθάσω υψηλότερα. Εάν μπορώ να διατηρήσω την υγεία μου όπως είναι τώρα και θα τραγουδώ για το κοινό, θα είμαι πολύ χαρούμενη. Και αν έτσι φθάσω μέχρι τα εβδομήντα μου, θα είναι ό,τι καλύτερο.
Αυτό σημαίνει ότι θέλετε να δίνετε τον καλύτερο εαυτό σας;
Όντως, έτσι είναι…Μπορώ ακόμη να καταπονήσω τον εαυτό μου, όμως θέλω να εμφανίζομαι στο κοινό στην καλύτερη κατάσταση. Περισσότερο από καθετί, όταν βλέπω τα χαρούμενα βλέμματα του κοινού και λαμβάνω το χειροκρότημά του, όταν κατεβαίνω από την σκηνή, νιώθω τόσο ευτυχισμένη. Δεν γνωρίζω μεγαλύτερη ευτυχία από αυτήν. Αν είχα παντρευτεί και αν είχα κάνει οικογένεια ίσως να είχα νιώσει μεγαλύτερες χαρές ως γυναίκα, όμως, ως τραγουδίστρια όταν βλέπω στα πρόσωπα του κοινού την χαρά, νιώθω μία αγαλλίαση η οποία δεν περιγράφεται με λόγια.
Φθάσαμε στο τέλος της συνέντευξης και θα θέλαμε λίγα λόγια για τους αναγνώστες μας.
Καταρχάς σας ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου που μου δώσατε αυτή την ευκαιρία να εκφραστώ. Ίσως μεταξύ των αναγνωστών της συνέντευξης να υπάρξουν κάποιοι που θα ενδιαφερθούν να ακούσουν ένκα. Ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία αυτή που μου δίνετε μέσω αυτού του άρθρου να γίνει πιο γνωστό το ένκα. Σε όσους διαβάσουν την συνέντευξη αυτή ένα μεγάλο ευχαριστώ.
Σημειώσεις (1) Sayuri Ishikawa. Γεννήθηκε το 1958, έκανε την πρώτη εμφάνιση της το 1973 με το τραγούδι Kakurembo. Tο 1977 με τη μεγάλη επιτυχία Tsugaru kaikyoo fuyu geshiki καθιερώθηκε και συνεχίζει μέχρι και σήμερα με μεγάλες επιτυχίες)
(2) Ayaka. Γεννήθηκε στην Οσάκα το 1987. Έκανε την πρώτη της εμφάνιση με το τραγούδι I believe το Φεβρουάριο του 2006.
(3) Suga Shikao. Γεννήθηκε το 1966, έκανε το ντεμπούτο του το 1997, είναι στιχουργός και τραγουδιστής πολλών επιτυχιών.
(4) Kosho Inomata. Μουσικός και στιχουργός, έζησε από το 1938 έως το 1993 κάνοντας μεγάλες επιτυχίες. Ανέδειξε πολλές τραγουδίστριες και τραγουδιστές ένκα, μεταξύ των οποίων και την Sakamoto Fuyumi.
Ημερομηνία συνέντευξης: 3 Οκτωβρίου 2007
Τόπος συνέντευξης : Δισκογραφική εταιρία ΕΜΙ Japan, Τόκιο.
