Χρειάστηκε να περάσει αρκετός καιρός για να συνειδητοποιήσω ότι το «κάκι» (柿), το φρούτο με το έντονο πορτοκαλί χρώμα που μοιάζει να πλημμυρίζει την Ιαπωνία κάθε φθινόπωρο είναι ο λωτός του Ομήρου, ο μαγικός καρπός που προκαλεί ύπνο, απάθεια και λήθη∙ η σύγχυσή μου οφειλόταν κατά πολύ στο ότι η λέξη «λωτός» χρησιμοποιείται για να περιγράψει αρκετά διαφορετικά φυτά, μεταξύ των οποίων και μια ποικιλία νούφαρων τα οποία χρησιμοποιούνται πάρα πολύ στο βουδιστικό συμβολισμό. Όποιος έχει δει απεικονίσεις του Βούδα θα έχει προσέξει ότι πάντα κάθεται σε ένα βάθρο φτιαγμένο από πέταλα του συγκεκριμένου νούφαρου ενώ ακόμα και η ίδια η στάση του (με τα πόδια σταυρωμένα και τον αστράγαλο του κάθε ποδιού στο μηρό του αντίθετου) αποκαλείται «στάση του λωτού», πράγμα που σημαίνει ότι η αναφορά χάνεται στα βάθη της ινδικής μυθολογίας.
Ο ιαπωνικός λωτός ωστόσο είναι κάτι διαφορετικό. Βγαίνει από ένα κανονικό δέντρο (το οποίο, για όσους ενδιαφέρονται, ανήκει στην ίδια οικογένεια με τον έβενο) και αφθονεί τόσο πολύ στην Ιαπωνία ώστε έχει καταφέρει να πρωταγωνιστήσει στο διαιτολόγιο των ιαπώνων, τόσο στο καθημερινό (σαν φρούτα που συνοδεύουν το πρωινό ή το βραδινό) όσο και στο εορταστικό: ένα από τα πιάτα που σερβίρονται την περίοδο της πρωτοχρονιάς, μια περίοδο που έχει ιδιαίτερη σημασία για τους ιάπωνες είναι το «ναμάσου» (膾) το οποίο περιλαμβάνει κομμάτια αποξηραμένου κάκι και του γιγάντιου ραπανιού ντάικον (大根) μαριναρισμένα σε ξύδι ώστε να γίνουν –περίπου- τουρσί. Προκειμένου δε να ετοιμαστούν εγκαίρως, τα κάκι κρεμιούνται και ξεραίνονται για αρκετές μέρες το φθινόπωρο, δίνοντας μια διαφορετική νότα στα ιαπωνικά μπαλκόνια –κυρίως στην επαρχία αλλά, ενίοτε, και στις πόλεις.
Η πιο ενδιαφέρουσα διάσταση του κάκι, ωστόσο, είναι αυτή του συμβολισμού που έχει πάρει στον ιαπωνικό πολιτισμό: έχοντας μόνο ένα μικρό παράθυρο ζωής (πρέπει να φαγωθεί όταν έχει ωριμάσει πολύ, αμέσως πριν αρχίσει να σαπίζει) και με μια περίεργη γλυκόξινη γεύση και στυπτική υφή, έχει γίνει συνώνυμο του στοιχείου «σιμπούι» (渋い), της συγκράτησης στην τέχνη και στη ζωή∙ ο υπαινιγμός που συναντά κανείς στην κλασσική ιαπωνική τέχνη, η εξισορρόπηση απλότητας και περιπλοκότητας, ο συνδυασμός των φυσικών στοιχείων και της αδιόρατης ανθρώπινης επέμβασης και η αποδοχή της έλλειψης τελειότητας είναι όλα διαστάσεις αυτής της, δύσκολης να περιγραφεί, ποιότητας που είναι ωστόσο διάχυτη στην κλασσική ιαπωνική αισθητική και που καταφέρνει να βρει το δρόμο της ακόμα και στην πραγματικότητα των ουρανοξυστών, των νέον και της J-pop. Και ίσως επειδή είναι πράγματι τόσο δύσκολο να προσδιοριστεί οι, πάντα πρακτικοί, ιάπωνες παραπέμπουν όσους θέλουν να την αντιληφθούν στη γεύση του κάκι: μια δαγκωνιά αξίζει όσο χίλιες λέξεις.
