Χαγκοΐτα: Η διαφήμιση που έγινε φυλαχτό

Φωτογραφία © Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης

Καθώς ο χρόνος πλησιάζει προς το τέλος του, το Τόκιο θυμάται τον παλιό του εαυτό, τότε που οι άνθρωποι ήταν πολύ πιο προληπτικοί και προσπαθούσαν να εξευμενίσουν τα κάμι, τις μικρές και μεγάλες θεότητες που κατοικούν στην πεδιάδα του Κάντο και στα γειτονικά της βουνά ελπίζοντας σε μια νέα χρονιά χωρίς σεισμούς, φωτιές και αρρώστιες. Ιδιαίτερα στις ανατολικές περιοχές της πόλης, μακριά από τους ουρανοξύστες και τη βιομηχανία της μόδας, τα μαγαζιά γεμίζουν από τα χρώματα της περιόδου της πρωτοχρονιάς: το σκούρο πράσινο του πεύκου, το ανοιχτό πράσινο του φρέσκου μπαμπού, το μπεζ των ιερών σκοινιών σιμενάουα (注連縄), το λευκό των χάρτινων αστραπών σίντε (紙垂), το χρυσό των δεματιών ρυζιού ταουάρα (俵) και το κόκκινο του κινέζικου λιονταριού σίσι (獅子) –σε πείσμα της υπαινικτικής αισθητικής της αυτοκρατορικής αυλής του Κιότο, οι  Εντόκο (江戸っ子), τα «παιδιά του Έντο» αισθάνονταν πάντα πολύ πιο άνετα μέσα στην πολυχρωμία και την υπερβολή.

Ένα μέρος εκείνης της υπερβολής που δυστυχώς χάθηκε πριν από αιώνες ήταν τα Τόσι νο Ίτσι (歳の市), τα παζάρια για το τέλος του χρόνου∙ λέω «δυστυχώς» γιατί από τις εικόνες που έχουμε γι αυτά, πρέπει πράγματι να ήταν εντυπωσιακά. Όσοι ωστόσο βρεθούν στο Τόκιο το δεύτερο δεκαήμερο του Δεκέμβρη, μπορούν να πάρουν μια γεύση για το πώς πρέπει να ήταν η πόλη εκείνες της μέρες αν περάσουν από το Χαγκοΐτα Ίτσι (羽子板市), ένα ιδιόμορφο παζάρι που ειδικεύεται σε ένα μόνο αντικείμενο, τις ρακέτες του παλιού παιχνιδιού χανετσούκι (羽根突) που ονομάζονται «χαγκοΐτα» και που τους τελευταίους δυόμιση αιώνες έχουν ταυτιστεί με το Καμπούκι και τους ηθοποιούς του καθώς η μακρόστενη επιφάνειά τους είναι διακοσμημένη με κατασκευές από ύφασμα και χαρτί που τους απεικονίζουν στους πιο διάσημους ρόλους τους.

Κατά κανόνα οι χαγκοΐτα δεν αγοράζονται από ιδιώτες –πιο πολύ θα τις βρει κανείς σε καταστήματα παρά σε σπίτια, εκτός αν πρόκειται για το σπίτι κάποιου φανατικού φίλου του Καμπούκι. Όμως τις τρεις μέρες που διαρκεί το Χαγκοΐτα Ίτσι, το πλήθος που μαζεύεται στην περιοχή μπροστά και γύρω από το Σενσότζι της Ασακούσα είναι τεράστιο∙ δεν έχω καταλάβει ακριβώς γιατί όμως όσο περνάει ο καιρός τείνω να καταλήξω ότι πρόκειται για ένα ακόμα από τα πολλά τελετουργικά που κάνουν τους ιάπωνες να αισθάνονται ιάπωνες: η χαγκοΐτα είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά αντικείμενα του πολιτισμού τους, λόγω της διπλής της αξίας της σαν φυλαχτού και υπόσχεσης ευημερίας όσο και σαν μέσου προβολής μερικών από τις πιο αδιαμφισβήτητα ιαπωνικές εικόνες. Ακόμα και αν δεν τις αγοράζουν, θέλουν να βρεθούν στο χώρο που πωλούνται και να αισθανθούν ότι δεν έχει περάσει ούτε μια μέρα από την εποχή που το Καμπούκι απεικόνιζε την επικαιρότητα∙ μπροστά στην προοπτική μιας νέας χρονιάς, η υπενθύμιση του παρελθόντος είναι επιτακτικά αναγκαία. 

ENGLISH

Γρηγόρης Μηλιαρέσης
Γρηγόρης Μηλιαρέσης
Δημοσιογράφος και μεταφραστής. Έχει συνεργαστεί με πλειάδα εφημερίδων, περιοδικών (τόσο του γενικού όσο και του ειδικού τύπου) και εκδοτικών οίκων και με ειδίκευση στο Ίντερνετ, τις πολεμικές τέχνες και την Ιαπωνία όπου και ζει τα τελευταία χρόνια. Από το 2012 μέχρι το 2016 έγραφε την εβδομαδιαία στήλη στο GreeceJapan.com "Γράμματα από έναν αιωρούμενο κόσμο" και το 2020 κυκλοφόρησε το ομότιτλο βιβλίο του. Περισσότερα στη συνέντευξη που είχε δώσει στο GreeceJapan.com.

Η αναδημοσίευση περιεχομένου του GreeceJapan.com (φωτογραφιών, κειμένου, γραφικών) δεν επιτρέπεται χωρίς την εκ των προτέρων έγγραφη άδεια του GreeceJapan.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Custodes

Όπως οι περισσότεροι που τοποθετούν τον εαυτό τους στον αριστερό χώρο, τρέφω μια ενστικτώδη δυσπιστία απέναντι στην αστυνομία, όχι τόσο για τον επίσημο ρόλο...

Μέσα στον κύκλο

Στο χάρτη, μοιάζει στριμωγμένο ανάμεσα στον ιστορικό κόμβο της γέφυρας Νιχόν-μπάσι και στην τάφρο που περιβάλλει τον κήπο των αυτοκρατορικών ανακτόρων∙  για τα δεδομένα...

Ματσούρι!

  Τα ιαπωνικά λαϊκά πανηγύρια (ματσούρι) τα ερωτεύτηκα από τη στιγμή που είδα το πρώτο από κοντά. Πρώτα απ’ όλα είναι τα χρώματα των ρούχων:...

Αληθινά χρήματα

Έγραφα πρόσφατα ένα άρθρο σχετικά με τη δυσκολία σύγκρισης μεταξύ πόλεων προκειμένου να εκτιμήσει κανείς το κόστος ζωής σε καθεμιά: ακόμα και αν πρόκειται...

Μια γιορτή για έναν επαναστάτη

Η συνειδητοποίηση ότι το Σάντζα Ματσούρι της Ασακούσα δε συγκαταλέγεται στα «Τρία Μεγάλα Σιντοϊστικά Πανηγύρια του Έντο» ήταν πολύ σκληρή για κάποιον όπως ο...

Έξω οι δαίμονες!

Παρότι το στερεότυπο θέλει τους ιάπωνες –όπως και όλους τους κατοίκους της ανατολικής Ασίας- να έχουν στηρίξει τη διατροφή τους στο ρύζι, υπάρχει ένας...

Σάιγκο-σαν, Σάιγκο-σαν

Στη Σιμπούγια είναι ένας σκύλος, ο Χατσίκο και στο Ροπόνγκι μια αράχνη, η Μαμάν∙ οι σύγχρονοι Τοκιοΐτες έχουν ομολογουμένως περίεργα γούστα όταν επιλέγουν αγάλματα-σημεία...

Κουλ; Η Ιαπωνία;

Το γύρο των ιαπωνικών Μέσων έκαναν τα πρόσφατα σχόλια του –ηλικιωμένου για τη σόου-μπιζ αλλά ακόμα με κάποια επιρροή- τραγουδιστή και ηθοποιού GACKT: στο...

Πρόσφατα