Ένα από τα κλισέ των ιαπώνων όταν προσπαθούν να επικοινωνήσουν με ξένους είναι η συζήτηση περί εποχών∙ σχεδόν υποχρεωτικά, ο ιάπωνας συνομιλητής θα ανακοινώσει με κάποια δόση υπερηφάνειας στον ξένο ότι στην Ιαπωνία υπάρχουν τέσσερις εποχές και αμέσως μετά θα τον ρωτήσει πόσες εποχές υπάρχουν στη χώρα του. Το γεγονός ότι σε όλες τις χώρες της εύκρατης ζώνης υπάρχουν τέσσερις εποχές σπάνια περνάει από το μυαλό του, ενώ η επόμενη αναπόφευκτη επισήμανση ότι δηλαδή η Ιαπωνία δεν έχει τέσσερις εποχές αλλά, στην καλύτερη περίπτωση, πέντε (καθώς η περίοδος των μουσώνων, το τσούγιου είναι σαφώς διακριτή) θα τον φέρει σε πολύ δύσκολη θέση. Και αυτό επειδή η ιδέα ότι η Ιαπωνία έχει τέσσερις εποχές αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους του ιαπωνικού πολιτισμού –του παλιού και του σύγχρονου.
Το σίγουρο είναι ότι η διαρκής συζήτηση περί τεσσάρων εποχών και οι, στα όρια της πλύσης εγκεφάλου, υπενθυμίσεις της σε όλες της διαστάσεις της ζωής (από την κλασσική τέχνη ως τις διαφημίσεις στα καταστήματα και από τη μαγειρική ως τα σουβενίρ για τους τουρίστες) έχει γίνει κάτι σαν αυτό-εκπληρούμενη προφητεία –δεν έχει επηρεάσει βεβαίως τον καιρό αλλά έχει κάνει τους ιάπωνες ιδιαίτερα ευαίσθητους ακόμα και στις παραμικρές αλλαγές στις καιρικές συνθήκες (γεγονός που κάνει ακόμα πιο αλλοπρόσαλλη την επιμονή τους ότι οι εποχές της χώρας τους είναι τέσσερις!) Όταν δε η ίδια η φύση όντως αποφασίζει να αλλάξει περίοδο όλοι παραβλέπουν με τυπικό ιαπωνικό τρόπο ότι η αλλαγή δεν έγινε όταν «έπρεπε» αλλά την απολαμβάνουν όσο περισσότερο μπορούν.
Αν και εκτός Ιαπωνίας η μόνη αλλαγή εποχής που αναγνωρίζεται είναι το πέρασμα από το χειμώνα στην άνοιξη με την ανθοφορία των πολυδιαφημισμένων κερασιών η μεγαλοπρεπέστερη αλλαγή, τουλάχιστον από πλευράς φύσης είναι αυτή του φθινοπώρου (για την ακρίβεια, του τέλους του φθινοπώρου-αρχών του χειμώνα αλλά όπως είπαμε οι ιάπωνες δεν μπαίνουν σε τέτοιες λεπτομέρειες). Τότε, κάθε πάρκο και δάσος της Ιαπωνίας μετατρέπεται σε ένα πανόραμα από χρώματα με κυρίαρχο το κόκκινο και το κίτρινο των φύλλων των σφενταμιών –η λέξη για τα φύλλα αυτά είναι «μόμιτζι» (紅葉) όμως τα ίδια ιδεογράμματα μπορούν να διαβαστούν και «κόουγιοου» και τότε σημαίνουν τη φθινοπωρινή αλλαγή στο σύνολό της και μια από τις απολαύσεις των ιαπώνων: τις μικρές ή μεγάλες εκδρομές σε μέρη που μπορεί κανείς να τη δει σε όλο της το μεγαλείο.
