Γράφει ο Λουκάς Σπανός
Cool Japan! (クールジャパン Kūru Japan)
Με αυτό το σύνθημα οι Ιάπωνες δουλεύουν συστηματικά και μεθοδικά για να μεταμορφώσουν τη χώρα τους – με πύλη το Τόκυο – σ’ ένα δημιουργικό κόμβο για την Ασία, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
Με λίγα λόγια, το project αυτό – η πλήρης ονομασία του οποίου είναι Creative Industries Promotion Project αλλά χρησιμοποιείται το nickname Cool Japan – στηρίζεται επίσημα από την Ιαπωνική Κυβέρνηση και το ΜΕΤΙ (Ministry of Economy, Trade and Industry), και απευθύνεται στις «δημιουργικές βιομηχανίες» της χώρας, από τον τομέα της τέχνης, της μόδας και της μουσικής μέχρι τις σύγχρονες τεχνολογίες και το φαγητό!
Πώς η λέξη «cool» νοείται στην κουλτούρα μιας χώρας; Οι υπεύθυνοι του project έχουν ξοδέψει πολλά χρήματα για να προωθήσουν γιαπωνέζικα προϊόντα τα οποία θεωρούνται «cool» εκτός Ιαπωνίας, όπως anime, η μουσική, η μόδα και το φαγητό. Δεν επικεντρώνουν όμως μόνο σε αυτά, αλλά και στη βιομηχανία παραδοσιακού γιαπωνέζικου τάπητα, αλλά και ενδυμάτων και υφασμάτων, που παράγουν ιδιαίτερα στυλιστικά προϊόντα!
Εκπρόσωποι των τεχνών και του πολιτισμού, μαζί με ηγετικές φυσιογνωμίες από τις βιομηχανίες αυτές, που βεβαίως πρόκειται για μερικούς από τους σημαντικότερους και ισχυρότερους πολυεθνικούς κολοσσούς, συζητούν – ουσιαστικά – για την ανάπλαση και αναγέννηση της ιαπωνικής κοινωνίας και κουλτούρας και επανακαθορίζουν όλες τις σημαντικές και ουσιώδεις επιδράσεις που μπορεί να έχει η Ιαπωνική κουλτούρα ανά τον κόσμο.
Με τη στρατηγική της «μαλακής δύναμης», της ικανότητας, δηλαδή να επηρεάζονται έμμεσα συμπεριφορές και ενδιαφέροντα μέσω πολιτισμικών ή ιδεολογικών μέσων, οι Ιάπωνες επιχειρούν τον μοναδικό τους πολιτισμό, που συνδυάζει έντονα στοιχεία της παραδοσιακής τους κουλτούρας με τον σύγχρονο ιαπωνικό τρόπο ζωής, να τον καταστήσουν «ελκυστικό εξαγώγιμο προϊόν», που σημαίνει περισσότεροι επισκέπτες στην Ιαπωνία και βεβαίως αύξηση της επιρροής των Ιαπωνικών βιομηχανιών – και άρα των εξαγωγών – στις αγορές, στους καταναλωτές κλπ.
Στο project αυτό εμπλέκονται πανεπιστήμια, όπως το MIT στο οποίο από το 2006, υπό τον καθηγητή Ian Condry, λειτουργεί πλέον το «Cool Japan: Media, Culture, Technology Research Project», που παρουσιάζει άρθρα, διοργανώνει διεθνή συνέδρια και εικαστικές εκθέσεις εξετάζοντας τις πολιτισμικές διασυνδέσεις και διασυνδέσεις της Ιαπωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο. Πολλά πανεπιστήμια της Ιαπωνίας, όπως το Meiji University, διοργανώνουν, εξάλλου, Summer Programs με θέμα Cool Japan, όπως και πολλές χώρες, όπως η Ινδία, ενώ στο τηλεοπτικό δίκτυο NHK προβάλλεται σόου για το project.
Το έναυσμα δόθηκε όταν διαπιστώθηκε ότι το «μήνυμα» που δίνει η Ιαπωνία στο έξω κόσμο είναι αρκετά συγκεχυμένο και όχι επαρκώς «διασυνδεδεμένο» και ολοκληρωμένο με τα διάφορα κομμάτια που συνθέτουν την Ιαπωνική κουλτούρα, από το ρόλο των manga και anime, τις ηλεκτρονικές σούπερ-συσκευές, τη J-pop, την αρχιτεκτονική, την ανθοκομική, την κουζίνα μέχρι την κουλτούρα του «cuteness» (όπως η Hello Kitty) αλλά και την τρομερή φιγούρα Gogo Yubari του ‘Κill Bill’. Για την ιστορία, το nickname “Cool Japan” καθιερώθηκε ήδη από το 2002, σε ένα άρθρο του Αμερικανού συγγραφέα Douglas McGray με τίτλο «Japan’s Gross National Cool».
Πριν λίγες μέρες, η υπο-επιτροπή Pop Culture του όλου project Cool Japan, που συνεδρίασε στο Τόκυο, αποφάσισε να επιλέξει και να καθιερώσει την Okinawa και το Kyoto ως «International Pop Culture Zones», γεγονός που σημαίνει φοροαπαλλαγές για την παραγωγή anime, manga και συναφών προϊόντων. Ταυτόχρονα, αποφασίστηκε η δημιουργία του θεσμού των «Pop-Culture Πρεσβευτών» που θα συνοδεύουν κάθε επίσκεψη του Πρωθυπουργού Abe στο εξωτερικό, προωθώντας την Ιαπωνική κουλτούρα, και βεβαίως, τη βιομηχανία που βρίσκεται πίσω από αυτή.
Η ιστοσελίδα του Cool Japan στο ΜΕΤΙ
