Στην καρδιά του Κιότο, δύο Ελληνίδες καλλιτέχνιδες, η σοπράνο Μάρια Ντεβιτζάκη και η χορογράφος και χορεύτρια Ριάνον Μόργκαν (Rhiannon Morgan), ξεκίνησαν ένα μοναδικό ταξίδι για να ανακαλύψουν τα μυστικά του ιαπωνικού θεάτρου Νο. Η παραμονή τους στο εμβληματικό Ίδρυμα Καταγιάμα για τη Διατήρηση του Νο και του Kιομάι στο Κιότο, υπήρξε μια σπάνια εμπειρία πολιτιστικής εμβάθυνσης και καλλιτεχνικής ανακάλυψης.
Tις ευχαριστούμε πολύ που μοιράζονται μαζί μας αυτήν τη μοναδική εμπειρία που αποτελεί και έμπνευση για την επόμενη δημιουργία τους με τίτλο «Enypnion夢» την οποία θα παρουσιάσουν στην Παγκόσμια Έκθεση EXPO 2025 στην Όσακα.
ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΖΩΗΣ
Για εμάς ήταν κυριολεκτικά μια εμπειρία ζωής, καθώς μαθητεύσαμε κοντά στον πρόεδρο του Ιδρύματος, Κουροέμον Καταγιάμα τον 10ο, ο οποίος έχει τον τίτλο του κατόχου άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το θέατρο Νο είναι η πιο παλιά ιαπωνική δραματική τέχνη και εμφανίζεται ήδη από τον 14ο αιώνα και συνδέεται άρρηκτα με την αυτοκρατορική Ιαπωνία. Αντίστοιχα και η οικογένεια Καταγιάμα είναι μια από τις παλαιότερες και σπουδαιότερες, όπου η παράδοση του Νο περνάει από γενιά σε γενιά, έχοντας παράξει σπουδαίους ερμηνευτές, αρκετοί από τους οποίους έχουν χαρακτηριστεί ως Εθνικοί Θησαυροί. Οπότε για εμάς ήταν μια σπάνια ευκαιρία να ανοίξει ένα ίδρυμα τέτοιου βεληνεκούς τις πόρτες του, σε δύο καλλιτέχνιδες που δεν είναι ιαπωνικής, αλλά ελληνικής καταγωγής. Το Residency πραγματοποιήθηκε χάρη στην υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού του Λουξεμβούργου, της Kultur LX που είναι το Καλλιτεχνικό Συμβούλιο του Λουξεμβούργου, και των πρεσβειών της Ιαπωνίας και του Λουξεμβούργου.
ΖΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΝΟ
Το ταξίδι μας ξεκίνησε μαθαίνοντας για τον συμβολισμό και την κατασκευή των μασκών και των κοστουμιών του Νο. Κάθε μάσκα, που κουβαλά την ουσία και το πνεύμα του χαρακτήρα, μας επέτρεψε να εξερευνήσουμε το βαθύ συναισθηματικό εύρος που πρέπει να κατακτήσουν οι ερμηνευτές του Νο. Φορέσαμε επίσης ιστορικά κοστούμια, συμπεριλαμβανομένου του κοστουμιού ενός τέννιν (ουράνιο ον), με το στέμμα λωτού που συμβολίζει την αγνότητα και την πνευματική εξελιξη, όπως και επίσης μία μάσκα σαμουράι από τον 17ο αιώνα.
Η εκπαίδευσή μας περιλάμβανε την κατάκτηση των λεπτών, πειθαρχημένων κινήσεων που χαρακτηρίζουν το Νο, κάτι που έρχεται σε έντονη αντίθεση με τα δυναμικά στυλ στα οποία έχουμε συνηθίσει στη δυτική τέχνη. Παρακολούθησαμε πρόβες, μαθαίνοντας τις πιο εσώτερες διαδικασίες προετοιμασίας μιας παράστασης No, κάτι που μας πρόσφερε μια μοναδική οπτική για την αφοσίωση που απαιτείται για να διαπρέψει κανείς σε αυτήν την τέχνη.
ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Το Residency μας περιελάμβανε πολλά περισσότερα, πέρα απο την εκμάθηση και τη διδασκαλία. Παρακολούθησαμε πολλές παραστάσεις Νο στο Θέατρο Kanze Kaikan, παρακολουθώντας το κείμενο λέξη-λέξη και βλέποντας την αρμονική ενσωμάτωση μουσικής, χορού και δράματος από σπουδαίους ερμηνευτές. Μια ιδιαίτερα συγκινητική εμπειρία ήταν η παρακολούθηση μιας παράστασης No ως προσφορά στους θεούς στο ιερό Tenkawa Benzaiten στη Νάρα, υπογραμμίζοντας την πνευματική και τελετουργική σημασία του No.
Επιπλέον, το πολιτιστικό μας ταξίδι περιελάμβανε και παραστάσεις άλλων παραδοσιακών παραστατικών τεχνών, όπως το Μιγιάκο Οντόρι που είναι η ετήσια μουσικοθεατρική επίδειξη που ετοιμάζουν υπό άκρα μυστικότητα κάθε χρόνο η γκέικο και οι μάικο του Κιότο.
Η παραμονή μας στο Ίδρυμα Katayama υπήρξε μεταμορφωτική και για τις δύο μας ως καλλιτέχνιδες. Αποκτήσαμε μια βαθιά εκτίμηση για το θέατρο No, αλλά και εμπνευστήκαμε από την αφοσίωση και την υψηλή τέχνη ερμηνευτών όπως ο Κουροέμον Καταγιάμα.
ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΜΑΣ ΒΗΜΑΤΑ
Οι εμπειρίες μας στην Ιαπωνία θα αποτελέσουν τη βάση για την επόμενη μας δημιουργία με τίτλο «Enypnion夢». Πρόκειται για μια παράσταση η οποία, παίρνοντας το όνομά της από την αρχαία ελληνική και την αντίστοιχη ιαπωνική λέξη για το «όνειρο», στοχεύει να δημιουργήσει ένα ονειρικό τοπίο όπου η Ανατολή συναντά τη Δύση. Συνδυάζει τη μουσική και τη δραματική ένταση της όπερας και τη ρευστότητα και τον μοντερνισμό του σύγχρονου χορού, με τις κινήσεις, τους συμβολισμούς και την τελετουργία του θεάτρου No, το οποίο με τη μινιμαλιστική και ιδιαίτερη αισθητική του, προσθέτει βάθος και μυστήριο.
Επόμενος στόχος μας είναι η συμμετοχή μας στην Παγκόσμια Έκθεση EXPO 2025 στην Όσακα, όπου θα παρουσιάσουμε αυτόν τον πολιτιστικό διαλογο. Η συνεργασία μας με το Ίδρυμα Katayama θα συνεχιστεί, καθιερώνοντας έναν ενεργό σύνδεσμο που θα λειτουργεί ως πολιτιστική γέφυρα μεταξύ των δυτικών και ανατολικών παραδόσεων.
Το ταξίδι μας στο Ίδρυμα Katayama αποτελεί μαρτυρία του διαρκούς πνεύματος της καλλιτεχνικής εξερεύνησης και των δεσμών που μπορούν να δημιουργηθούν μέσω της παναθρώπινης γλώσσας των τεχνών.
