Ο βραβευμένος το 1994 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, Κενζαμπούρο Όε (大江 健三郎), απεβίωσε τα ξημερώματα της 3ης Μαρτίου λόγω γηρατειών όπως ανακοίνωσε σήμερα ο εκδοτικός οίκος Kodansha προσθέτοντας ότι η οικογένεια του έχει ήδη τελέσει την κηδεία.
Aπό τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης ιαπωνικής λογοτεχνίας, ο Όε ήταν ο δεύτερος Ιάπωνας (μετά τον Γιασουνάρι Καουμπάτα) που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ. Στο σκεπτικό της απόφασης, η Σουηδική Ακαδημία είχε αναφέρει πως το βραβείο απονέμεται στον Όε για «έναν φανταστικό κόσμο, όπου η ζωή και ο μύθος συμπυκνώνονται για να σχηματίσουν μια ανησυχητική εικόνα για την ανθρώπινη κατάσταση σήμερα».
Ο Κενζαμπούρο Όε ήταν φιλειρηνιστής, υπέρμαχος του πασιφιστικού συντάγματος της Ιαπωνίας και κατά της πυρηνικής ενέργειας. Στον απόηχο της πυρηνικής καταστροφής στην Φουκουσίμα, είχε πρωτοστατήσει στο κίνημα για το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων. Σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό The New Yorker δέκα μέρες μετά την τραγωδία της 11ης Μαρτίου 2011 είχε γράψει: «Το να επαναλάβουμε το λάθος επιδεικνύοντας μέσω της κατασκευής πυρηνικών αντιδραστήρων την ίδια ασέβεια για την ανθρώπινη ζωή, είναι η χειρότερη δυνατή προδοσία της μνήμης των θυμάτων του ατομικού βομβαρδισμού της Χιροσίμα».
Κενζαμπούρο Όε
Ο Όε είναι ο πρώτος πραγματικά μοντέρνος συγγραφέας της Ιαπωνίας, ένας επαναστάτης που έβγαλε το ιαπωνικό μυθιστόρημα από τη στατική παράδοση και το έφερε στη μεταπολεμική παγκόσμια λογοτεχνία. Γεννήθηκε το 1935 σε ένα χωριό του Σικόκου, του νησιού που βρίσκεται νοτιοανατολικά της ηπειρωτικής Ιαπωνίας. Αφού σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, κέρδισε το πρώτο λογοτεχνικό του βραβείο –το περίφημο Βραβείο Ακουταγκάουα– για ένα διήγημά του, «Το κελεπούρι», σε ηλικία είκοσι τριών ετών. Παρά τη φήμη που του έφερε το βραβείο, ένα μυθιστόρημα που εκδόθηκε την επόμενη χρονιά (Η εποχή μας) δέχτηκε χείριστες κριτικές για το μηδενισμό που εξέφραζε σε μια υποτιθέμενη νέα λαμπρή περίοδο της ιαπωνικής Ιστορίας.
Στις ταραχές του 1960, που σημειώθηκαν για τη Συνθήκη Ασφαλείας, ο Όε πήγε στο Πεκίνο ως εκπρόσωπος των νέων Ιαπώνων συγγραφέων. Ένα χρόνο αργότερα ταξίδεψε στη Ρωσία και στη Δυτική Ευρώπη, όπου γνώρισε τον Σαρτρ, τον οποίο ο Όε θεωρεί –μαζί με τον Νόρμαν Μέιλερ και τον Χένρυ Μίλερ– ως έναν ήρωα της λογοτεχνίας, που άσκησε αποφασιστική επιρροή στο γράψιμό του.
Από το 1962 ως το 1964 κυκλοφόρησαν άλλα τέσσερα μυθιστορήματά του. Το γνωστότερο από αυτά, Μια προσωπική υπόθεση (Εκδόσεις Καστανιώτη), μιλάει για έναν πατέρα που έρχεται αντιμέτωπος με τη γέννηση ενός εφιαλτικά ανώμαλου παιδιού. Ήταν το πρώτο του μυθιστόρημα που μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα και κέρδισε το Λογοτεχνικό Βραβείο Σίντοσα.
Το καλοκαίρι του 1965 έλαβε μέρος στο Διεθνές Σεμινάριο Κίσιντζερ στο Χάρβαρντ, ενώ δύο χρόνια αργότερα εκδόθηκε Η σιωπηλή κραυγή, το δεύτερο μυθιστόρημά του που μεταφράστηκε στα αγγλικά (Εκδόσεις Καστανιώτη). Το τελευταίο μυθιστόρημα του Όε, που ζούσε στο Τόκιο με τη γυναίκα και τα τρία του παιδιά, κυκλοφόρησε το 1980.
Τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ το 1994.
(βιογραφικό από τις Εκδόσεις Καστανιώτη)
Βιβλία του μεταφρασμένα στα ελληνικά (πηγή: wikipedia)
1958: Τσάκισέ τα από μικρά, σκότωσέ τα από παιδιά – (芽むしり仔撃ち, Mεμουσίρι κόουτσι), (μτφ. Ίκαρος Μπαμπασάκης από τα αγγλικά, για τις εκδ. “Καστανιώτη”, 1996)
Το πρώτο μυθιστόρημα του Όε, που έγραψε σε ηλικία 23 χρόνων, επηρεασμένος από τη φιλοσοφία του Ζαν-Πωλ Σαρτρ, παρακολουθεί μια ομάδα ανήλικων περιθωριακών, παρατημένων από τους ενήλικες, που δημιουργούν τη δική τους κοινωνία.
1964: Μια προσωπική υπόθεση – (個人的な体験, Κοτζίντεκι να τάικεν), (μτφ. Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος για τις εκδ. “Καστανιώτη”, 1994, ανατύπωση 2010 για την εφημερίδα “FAQ”)
Ήρωας του μυθιστορήματος ο Μπερντ, ένας τυχοδιώκτης που θα βρεθεί αντιμέτωπος με το δίλημμα αν πρέπει ή όχι, αν μπορεί ή όχι, να σκοτώσει το τερατώδους μορφής νεογέννητο παιδί του.
1967: Η σιωπηλή κραυγή – (万延元年のフットボール, Μαν’νεν γκαν’νεν νο φουτομπόρου), (μτφ. Γιούρι Κοβαλένκο, “Καστανιώτης”, 1994)
Ένα ρεαλιστικό μυθιστόρημα που στήνοντας ένα σουρεαλιστικό σκηνικό περιγράφει τις σιωπηλές κραυγές ανθρώπων όπως της Νατσούμι που από τότε που γέννησε ένα παραμορφωμένο μωρό επιβιώνει μόνο με ουίσκι, ανθρώπων που προσπαθούν, χωρίς επιτυχία να βρουν τον πραγματικό εαυτό τους.
