Οι Αϊνού είναι μια ιδιαίτερη φυλή που ζει στο νησί Χοκάιντο της Ιαπωνίας, στα νησιά στα βόρεια ιαπωνικά εδάφη και τη Σαχαλίνη. Στη γλώσσα των Αϊνού το όνομά τους σημαίνει «άνθρωπος». Θεωρούνται οι ιθαγενείς της Ιαπωνίας και υπέστησαν πολλούς διωγμούς και διακρίσεις κατά την επέκταση των Ιαπώνων από τη νήσο Χονσού στα βόρεια νησιά της χώρας με αποτέλεσμα να καταστραφεί το μεγαλύτερο μέρος του πολιτισμού τους. Ο ακριβής αριθμός τους δεν είναι γνωστός, οι επίσημες εκτιμήσεις είναι ότι ο πληθυσμός τους φθάνει τις 25.000 όμως υπολογίζονται πολύ παραπάνω.
Τα χαρακτηριστικά των Αϊνού είναι μαύρα κατσαρά μαλλιά, τριχωτό σώμα και πρόσωπο, κοντό ανάστημα, μακρουλά κρανία και κυρτά μέτωπα. Υπάρχουν πολλές θεωρίες για την καταγωγή τους, όπως ότι είναι καυκασοειδής, μογγολική, ωκεάνια (συγγένεια με τους ιθαγενείς της Αυστραλίας) παλαιοασιατική κ.α. (ακόμα και ελληνική, θεωρία όμως χωρίς αξιοπιστία).
Η αρχαία θρησκεία τους ήταν ανιμιστική και λάτρευαν τα πνεύματα της φύσης. Η κοινωνία τους ήταν μητριαρχική και οι άντρες ήταν ικανότατοι κυνηγοί και ψαράδες.
Την περίοδο Μέιτζι (1868-1912) οι Αϊνού χαρακτηρίστηκαν ως «πρώην ιθαγενείς» αλλά οι διακρίσεις σε βάρος τους συνεχίστηκαν. Το 1997 η ιαπωνική βουλή ψήφισε νόμο για την παροχή κονδυλίων για την έρευνα και την προώθηση του πολιτισμού τους και μόλις το 2008 τους αναγνώρισε επίσημα σαν έναν ξεχωριστό λαό με τη δική του γλώσσα, θρησκεία και πολιτισμό και αποδέχθηκε ότι είχαν τύχει διακρίσεων σε σχέση με τους υπόλοιπους Ιάπωνες.
Σήμερα στο Χοκάιντο υπάρχουν μουσεία και χωριό (αντίγραφο των παλαιών πραγματικών χωριών) που ξεναγούν τον επισκέπτη στην ιστορία, τον πολιτισμό και τον τρόπο ζωής των Αϊνού.
Ο συνεργάτης μας Ευγένιος Αγαθοκλέους επισκέφτηκε μερικά από αυτά και μας ξεναγεί στον πολιτισμό τους.
Χορός Αϊνού
Οι χοροί κατέχουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ζωή των Αϊνού, καθώς μέσω αυτών επιτυγχάνεται η αρμονία της ζωής του ανθρώπου και η συνέχεια της επιβίωσής τους. Γι’αυτόν τον λόγο οι Αϊνού αφιέρωναν πολλούς χορούς στους θεούς διοργανώνοντας διάφορα φεστιβάλ. Παράλληλα ο χορός έπαιζε εξίσου σημαντικό ρόλο και στην καθημερινή ζωή καθώς εξέφραζε τα συναισθήματα χαρά και λύπης.
Protokotan
(Το Protokotan έκλεισε και στη θέση του θα υπάρχει το Upopoy Εθνικό Μουσείο και Πάρκο των Αϊνού)
Στην γλώσσα των Αϊνού ένα χωριό ονομάζεται Kotan. Τα Kotan δημιουργούνταν σε κοιλάδες ποταμών και σε ακτές, περιοχές, δηλαδή, που η εύρεση φαγητού είναι εύκολη.
Στο Μουσείο του Βοτανικού Κήπου, Σαππόρο
Μουσείο Bikki, Νακαγκάουα, Βόρειο Χοκάιντο
Φωτογραφίες-video: Ευγένιος Αγαθοκλέους
