7-5-3

Greecejapan_753
Φωτογραφία © Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης

Κανονικά αυτό το γράμμα θα έπρεπε να γραφτεί την επόμενη εβδομάδα καθώς το θέμα του, η ανεπίσημη γιορτή που ονομάζεται «σίτσι-γκο-σαν» (七五三) υποτίθεται ότι γιορτάζεται στις 15 Νοεμβρίου. Όμως αποφάσισα κι εγώ να το μετακινήσω όπως μετακινείται και η ίδια η γιορτή είτε στο κοντινότερο σαββατοκύριακο ή σε οποιαδήποτε άλλη μέρα έχουν ελεύθερη οι πρωταγωνιστές της –ή για την ακρίβεια οι γονείς τους- αφού περιλαμβάνει μερικές χρονοβόρες διαδικασίες όπως το ντύσιμο με κλασικά ιαπωνικά ρούχα (επίσημη παντελόνα χακάμα και κιμονό μοντσούκι για τα αγόρια και φανταχτερό κιμονό για τα κορίτσια), επίσκεψη σε κάποιον σιντοϊστικό ναό (κατά προτίμηση επώνυμο και με πρεστίζ) και στη συνέχεια –ή ταυτόχρονα- φωτογράφιση από κάποιον επαγγελματία φωτογράφο. Οι περισσότεροι γονείς θέλουν κάποιο αναμνηστικό από το σίτσι-γκο-σαν των παιδιών τους καθώς θα τους θυμίζει για πάντα την εποχή που αυτά ήταν τριών, πέντε ή επτά χρονών –εξ ου και η ονομασία: στα ιαπωνικά «σίτσι» σημαίνει «επτά», «γκο» σημαίνει «πέντε» και «σαν» σημαίνει «τρία».

Η επιλογή των μονών αριθμών δεν είναι τυχαία: στους πολιτισμούς της Άπω Ανατολής, οι μονοί αριθμοί θεωρούνται τυχεροί και το σίτσι-γκο-σαν ξεκίνησε από την περίοδο Χέιαν (794-1185) και από τους ευγενείς της αυτοκρατορικής αυλής που ήθελαν να γιορτάσουν ότι τα παιδιά τους έφτασαν τις αντίστοιχες ηλικίες υγιή καθώς η παιδική θνησιμότητα μέχρι και μετά την περίοδο Έντο (οπότε και το έθιμο εξαπλώθηκε) ήταν τεράστια. Αυτός είναι και ο λόγος που στο σίτσι-γκο-σαν, γιορτάζονται τα τρία και τα πέντε χρόνια των αγοριών και τα τρία και τα επτά των κοριτσιών (κατά κανόνα τα αγόρια πέθαιναν νωρίτερα από τα κορίτσια) και η εξήγηση για μια έκφραση που οι παλιότεροι θυμούνται ακόμα: «νάνα σάι μαντέ ουά, κάμι νο ούτσι» (七歳までは神のうち) ή «ως τα επτά ανήκεις στους θεούς» που εκφράζει τον ανομολόγητο φόβο όλων των γονιών εκείνης της εποχής: ότι μέχρι τα επτά τους χρόνια, τα παιδιά τους ζούσαν με το ένα πόδι στον κόσμο των ανθρώπων και με το άλλο, στον κόσμο των θεών.

Οι σημερινοί Ιάπωνες προφανώς δεν έχουν λόγο να φοβούνται, ούτε να θεωρούν τα επτά χρόνια των παιδιών τους σαν πρώτη ενηλικίωση όπως οι ομόλογοί τους στα χρόνια των περιόδων Χέιαν, Καμακούρα, Μουρομάτσι ή Έντο, όμως οι πρόγονοί τους της περιόδου Μέιτζι πρόλαβαν τη σκιά του φόβου αυτού (η παιδική θνησιμότητα ήταν ακόμα ψηλή στα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου) και έδωσαν στη γιορτή το όνομα και τη δημοτικότητα που έχει σήμερα. Και παρότι πια οι περισσότεροι μάλλον δεν ξέρουν ότι η 15η Νοεμβρίου επιλέχθηκε επειδή κατά το παλιό ημερολόγιο ήταν η «κισούκου-μπι» (鬼宿日) ή «μέρα που οι δαίμονες δεν βγαίνουν στον κόσμο» του «καναζούκι» (神無月) ή «μήνα των θεών», όταν όλοι οι θεοί μαζεύονται στο τέμενος Ιζούμο Τάισα στο Σιμανέ και σίγουρα δε θεωρούν ότι επειδή τα παιδιά τους φόρεσαν για πρώτη φορά χακάμα ή κιμονό αυτή τη μέρα θα συνεχίσουν να τα φοράνε, κάτι μέσα τους τους λέει ότι πρέπει να συνεχίσουν να τηρούν το τελετουργικό∙ σε μια  Ιαπωνία που γερνάει ταχύτατα, ίσως αυτό το «κάτι»  δεν είναι μόνο η αγάπη των γονιών προς τα παιδιά τους αλλά και η ελπίδα ότι η χώρα θα συνεχίσει να υπάρχει, κρατώντας ζωντανό το παρελθόν της.

ENGLISH

Γρηγόρης Μηλιαρέσης
Γρηγόρης Μηλιαρέσης
Δημοσιογράφος και μεταφραστής. Έχει συνεργαστεί με πλειάδα εφημερίδων, περιοδικών (τόσο του γενικού όσο και του ειδικού τύπου) και εκδοτικών οίκων και με ειδίκευση στο Ίντερνετ, τις πολεμικές τέχνες και την Ιαπωνία όπου και ζει τα τελευταία χρόνια. Από το 2012 μέχρι το 2016 έγραφε την εβδομαδιαία στήλη στο GreeceJapan.com "Γράμματα από έναν αιωρούμενο κόσμο" και το 2020 κυκλοφόρησε το ομότιτλο βιβλίο του. Περισσότερα στη συνέντευξη που είχε δώσει στο GreeceJapan.com.

Η αναδημοσίευση περιεχομένου του GreeceJapan.com (φωτογραφιών, κειμένου, γραφικών) δεν επιτρέπεται χωρίς την εκ των προτέρων έγγραφη άδεια του GreeceJapan.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Πρόσφατα